De kwaliteit van het openbaar bestuur en de governance in een land is een sleutelfactor voor de economische prestaties en het welzijn van zijn burgers. Efficiënt openbaar bestuur staat ten dienste van burgers en bedrijven. De overheid moet zich kunnen aanpassen aan veranderende omstandigheden.
De Commissie helpt de EU-lidstaten de nodige hervormingen door te voeren op het vlak van openbaar bestuur en governance door technische ondersteuning te bieden. Er wordt onder meer tussengekomen in de centrale administratie, de lokale administratie, de digitale overheid, overheidsopdrachten, betere regelgeving, het gerechtelijk apparaat, de bestrijding van corruptie en fraude en een betere absorptie van de Europese structuur- en investeringsfondsen.
Via DG Reform is de Commissie ook verantwoordelijk voor de coördinatie van de activiteiten van de Europese Commissie op het gebied van beleidsvorming inzake openbaar bestuur en governance.
Staatsbestuur en betere beleidsvorming
Een belangrijk aandachtspunt bij de technische ondersteuning van de Commissie is het verbeteren van de werking van het openbaar bestuur. Een doeltreffende, wendbare en efficiënte administratie is een eerste vereiste voor een gezond beheer van een land en een belangrijke motor voor groei.
Een goed functionerend openbaar bestuur biedt een solide basis voor de ontwikkeling van bedrijven en zorgt voor kwalitatieve dienstverlening aan burgers en professionals. Dit trekt op zijn beurt investeringen aan. Het is ook een centraal instrument voor het structureren van het overheidsoptreden en bij het in de praktijk brengen van politieke richtsnoeren.
VOORBEELDEN VAN ONDERSTEUNING
- Toezien op afstemming tussen de ministeries om de dialoog tussen overheidsdiensten bij het uitstippelen en uitvoeren van overheidsbeleid te verbeteren.
- Verbeteren van structuren en processen om ervoor te zorgen dat het overheidsbeleid op een deugdelijke manier wordt uitgestippeld op basis van feiten en analyse.
- Neerschrijven van wetten in wetboeken en wetgeving plannen om te zorgen voor een stevig juridisch kader.
- Toezicht op het uitvoeren van de hervormingen door het opzetten van een sterk governance- en controlesysteem.
De Commissie heeft de Kanselarij van Letland gesteund bij het verbeteren van de innovatiecapaciteit in de overheidssector in Letland.
De Commissie heeft steun verleend aan bestuursorganen en overheidsinstanties om de afstemming tussen ministeries te verbeteren door de procedures te verduidelijken en de transparantie te vergroten door middel van een handleiding voor afstemming tussen ministeries.
Efficiëntie bij de organisatie en dienstverlening van de staat
Een sterke en doeltreffende governance is een noodzakelijke voorwaarde voor hervormingen. Het beheren van de hervormingen is een centraal element van het staatsbestuur. Vaak moeten de sturing, coördinatie en planning bij de overheid versterkt worden om een doeltreffend overheidsbeheer te waarborgen. Dergelijke verbeteringen maken een doeltreffend toezicht op de hervormingen en een vroegtijdige opsporing van strategische problemen mogelijk. De Commissie helpt de lidstaten van de EU bij het ontwikkelen van een dergelijke governance op zowel strategisch als technisch niveau.
VOORBEELDEN VAN ONDERSTEUNING
- Invoeren van administratieve praktijken op basis van moderne gebruikersgerichte benaderingen zoals life events en customer journey mapping.
- Ontwerpen en uitvoeren van strategieën voor administratieve vereenvoudiging en ingrepen om de bureaucratie voor burgers en bedrijven te verminderen.
- Invoeren van functionele evaluaties waardoor de lidstaten grote stukken van hun overheidsbeleid kunnen analyseren om de efficiëntie en de doeltreffendheid ervan te verbeteren.
In het kader van het plan voor de hervorming van het openbaar bestuur uit 2020 van Letland heeft de Commissie steun verleend aan de reorganisatie van de sector binnenlandse zaken. Deze sector neemt de grootste hap uit de begroting van Letland.
Digitaal openbaar bestuur
De digitale transformatie van overheidsdiensten is een manier om snellere, goedkopere en betere diensten te verlenen. De digitalisering van de overheidsdiensten zorgt voor meer efficiëntie en verhoogt de gebruikersvriendelijkheid en toegankelijkheid. Ook ethische praktijken worden erdoor bevorderd en de risico's op corruptie worden verminderd.
Een stevige structuur voor e-governance is essentieel voor de digitalisering van de overheidsdiensten. Zodra de besluitvormings- en toezichtsorganen zijn opgericht, kunnen de EU-lidstaten hun strategieën, architecturen en kaders bepalen en overgaan tot de uitvoering. Deze digitalisering overstijgt de verschillende ministeries. Het betreft immers een algemene vereenvoudiging van de administratieve processen in alle overheidsdiensten om aan de behoeften van de burgers te voldoen.
VOORBEELDEN VAN ONDERSTEUNING
- Overheidsdiensten helpen gebruik te maken van nieuwe digitale technologieën om het gebrek aan interoperabiliteit van IT-systemen te verhelpen.
- De overheidsdienstverlening van de EU-lidstaten aan burgers, bedrijven en andere overheidsdiensten verbeteren door gebruik te maken van informatie- en communicatietechnologieën zoals artificiële intelligentie.
- Digitale governancesystemen ontwerpen en het juiste beheerkader opzetten.
Het directoraat voor informaticasystemen en innovatie van het Italiaanse Ministerie van Economie en Financiën is verantwoordelijk voor de digitale transformatie, het bevorderen van innovatie en de verlening van IT-diensten.
Slowakije heeft een chief information officer (CIO) voor de overheid aangesteld die verantwoordelijk is voor de digitale agenda.
Gerechtelijke systemen
Doeltreffende rechtsstelsels spelen een cruciale rol bij de handhaving van de rechtsstaat en de fundamentele waarden van de Unie. Ze zijn ook een belangrijk structureel element in een investerings- en bedrijfsvriendelijk klimaat. Het verbeteren van de doeltreffendheid van de nationale rechtsstelsels is dan ook een prioriteit van de EU.
De EU-lidstaten zijn bezig met hervormingen om hun rechtsstelsels doeltreffender te maken. De Commissie verleent praktische steun om de nationale instellingen robuuster te maken en zo hervormingen door te voeren bij de rechterlijke macht. De Commissie bevordert ook de uitwisseling van beste praktijken tussen de EU-lidstaten.
VOORBEELDEN VAN ONDERSTEUNING
- Verkorten van de duur van gerechtelijke procedures, verbeteren van het afhandelingspercentage van aanhangige zaken en versterken van de handhaving van vonnissen.
- Verbeteren van de toegang tot de rechtbanken, verbeteren van de evaluatie-instrumenten (bijvoorbeeld informatie- en communicatietechnologiesystemen voor het beheren van rechtszaken of statistieken over de rechtbanken) en invoeren van normen voor de tijdigheid en de kwaliteit van vonnissen.
- Ondersteunen van de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht door betere procedures voor de benoeming, bevordering en evaluatie van rechters en openbare aanklagers.
- Herzien van de toewijzing van zaken aan rechtbanken.
De Europese Commissie heeft Cyprus gesteund bij het opstellen van objectieve criteria voor de aanwerving, evaluatie en bevordering van rechters in samenwerking met het Oostenrijkse Federale Ministerie van Constitutionele Zaken, Hervormingen, Deregulering en Justitie en het Center of Legal Competence (CLC) - Forschung & Consulting GmbH.
Controleomgeving en corruptiebestrijding
Ethiek in het openbare leven begint met de juiste attitudes en waarden aan de top van de administratie. In eerste instantie is het een zaak van de overheid zelf en van de topmanagers die worden gekozen om de administratie te leiden. De ethische normen gelden echter ook voor alle ambtenaren.
De Commissie steunt de lidstaten bij het verankeren van transparantie en verantwoordingsplicht in hun administratieve praktijken. De Commissie biedt praktische, technische ondersteuning bij het opstellen en uitvoeren van ethische richtsnoeren en bij het uitstippelen van de strategie en het beleid om corruptie en fraude tegen te gaan. Er wordt steun verleend in alle fasen van het ontwerp en de uitvoering van de hervorming.
VOORBEELDEN VAN ONDERSTEUNING
- Ontwerpen en uitvoeren van strategieën en actieplannen voor het bestrijden van corruptie en fraude, met inbegrip van het vaststellen van indicatoren om het succes te meten.
- Opstellen van ethische richtsnoeren (bv. over belangenconflicten of tuchtmaatregelen) om de integriteit van het openbaar bestuur te versterken.
- Opzetten van systemen, strategieën en methodologieën voor interne controle en audit om de controleomgeving in overheidsinstanties te versterken.
- Ontwikkelen en moderniseren van structuren, normen en systemen omtrent openbare aanbestedingen om te zorgen voor een gezond beheer van de nationale begroting en de EU-middelen.
De Commissie heeft technische ondersteuning verleend om de capaciteit van de handhavingsinstanties in Griekenland te verbeteren, op het vlak van corruptiepreventie en -bestrijding door middel van opleiding en duurzame opleidingsmiddelen.
De Commissie biedt steun aan de nationale instanties van Roemenië om het nationale systeem voor de interne audit van de overheid te versterken. Dit doet zij door de nationale administratie die belast is met de interne audit van de overheid te helpen.
Personele middelen
Budgettaire beperkingen zetten de overheidsdiensten onder druk om de schaarse middelen doeltreffend te gebruiken. Tegelijkertijd moeten landen ook inspelen op de veranderende behoeften van hun burgers. Daarom worden de EU-overheden aangemoedigd om hun personeelsplanning te verbeteren en personeelssystemen op te zetten die mogelijkheden voor leren en loopbaanontwikkeling bevorderen.
In dit verband zijn professionele strategieën inzake personeelsbeleid van essentieel belang om het meest bekwame personeel aan te trekken. Instrumenten voor de ontwikkeling van menselijk potentieel zijn meer dan ooit cruciaal voor het opbouwen van een kwalitatief hoogwaardig openbaar bestuur en het bevorderen van economische groei.
VOORBEELDEN VAN ONDERSTEUNING
- Processen en procedures vastleggen om de selectie van topmanagers te depolitiseren en te professionaliseren.
- Goede praktijken ontwerpen om de interne mobiliteit van het personeel te waarborgen.
- Systemen invoeren voor de beoordeling van de prestaties van ambtenaren, met inbegrip van evaluaties van de beoordelingssystemen.
- Een planningsproces invoeren in de overheidsadministratie om toekomstige personeelsbehoeften in te schatten.
- Veranderingsbeheer doorvoeren, met inbegrip van de ontwikkeling en uitvoering van organisatiestrategieën.
Dit project ondersteunde het Ministerie van Overheidsuitgaven en Hervormingen bij de inspanningen om strategisch personeelsbeheer in te voeren in de Ierse ambtenarij.
Beheer van EU-gelden
Verscheidene EU-lidstaten kampen met vertragingen bij de uitvoering van EU-fondsen, met name de Europese structuur- en investeringsfondsen (ESIF). Deze vertraging is vaak het gevolg van zwakke administratieve structuren, een ontoereikende programmerings- en beheercapaciteit en beperkte vaardigheden op het gebied van projectontwerp.
DG Reform ondersteunt de EU-lidstaten bij het uitbouwen van hun capaciteit om de operationele programma's van het ESIF te programmeren, te beheren en uit te voeren.
VOORBEELDEN VAN ONDERSTEUNING
- Aanbevelingen opstellen voor beleids- en ontwikkelingsprioriteiten, met inbegrip van regionale specialisaties.
- Richtlijnen opstellen voor het opzetten van doeltreffendere operationele programma's die gericht zijn op investeringen in territoriale ontwikkeling.
- Het ecosysteem voor de governance van het ESIF evalueren en aanbevelingen doen om de efficiëntie ervan te vereenvoudigen en te versterken.
- Aanbevelingen opstellen ter verbetering van de vaardigheden inzake projectontwerp voor infrastructuurprojecten.
- Activiteiten op het vlak van capaciteitsopbouw inrichten op nationaal, regionaal en lokaal niveau met belangrijke belanghebbenden, internationale deskundigen en vertegenwoordigers van andere EU-lidstaten om een beleidsdialoog op gang te brengen en feedback van collega's te krijgen.
Contactgegevens
Hoofd van de eenheid bestuur en openbaar bestuur
DANIELE DOTTO
Belangrijkste contactpunt voor het aanvragen van het instrument voor technische ondersteuning
REFORM-TSI
ec [dot] europa [dot] eu (REFORM-TSI[at]ec[dot]europa[dot]eu)
Bijkomende informatie over de werkzaamheden in verband met governance en openbaar bestuur
REFORM-B2ec [dot] europa [dot] eu (REFORM-B2[at]ec[dot]europa[dot]eu).
Meer informatie