De financiële sector heeft de afgelopen tien jaar onder aanzienlijke druk gestaan. Ondernemingen, burgers en nationale instanties zijn getroffen door de financiële crisis. Nieuwe technologieën ontwikkelen, de versnippering van de EU-markten tegengaan en de klimaatverandering aanpakken zijn blijvende uitdagingen. De risico's voor de financiële sector zullen ook moeten worden aangepakt als onderdeel van de economische herstelinspanningen van de EU.
Om de huidige uitdagingen het hoofd te bieden en nieuwe kansen te grijpen, heeft de EU diverse initiatieven genomen. Deze initiatieven hebben geleid tot nieuwe en complexe rechtskaders die op nationaal niveau moeten worden toegepast. De Commissie biedt de EU-lidstaten technische ondersteuning voor een breed spectrum van hervormingen in de financiële sector. De technische ondersteuning is gericht op het versterken van het toezicht op de sector, het inspelen op de snel veranderende markt en het ondersteunen van brede financieringsmogelijkheden voor de reële economie
Download de brochure over de financiële sector en toegang tot financiering >
Banken
Een efficiënt en betrouwbaar banksysteem is belangrijk voor het bereiken van duurzame economische groei. De marktomgeving wordt bepaald door nieuwe digitale technologieën, veranderende consumentenvoorkeuren, toenemende concurrentie en veranderende regelgeving. De toezichthouders evalueren en veranderen hun toezichtpraktijken dan ook regelmatig om een doeltreffende stimulering en monitoring van de banksector te waarborgen. Daarbij moeten zij een moeilijk evenwicht zien te vinden tussen het versterken van de weerbaarheid van de instellingen zonder de leefbaarheid van de sector te ondermijnen.
VOORBEELDEN VAN ONDERSTEUNING
- Prudentieel toezicht op de uitvoering van de richtsnoeren van de Europese Bankautoriteit, handleidingen en opleidingen voor toezicht; modellen ontwikkelen ter ondersteuning van de beoordeling door toezichthouders.
- Nationale ontwikkelingsbanken: interne beoordelingsinstrumenten ontwikkelen, organisatiestructuren verbeteren en capaciteit opbouwen.
- Gegevensbeheer en software-infrastructuren: verbeteren van de software-infrastructuur en -analyse en verbeteren van de prudentiële rapportagesystemen.
- Betalingssystemen: evalueren van betalingsinfrastructuren, ontwikkelen van strategieën voor onlinebetalingen.
- Niet-presterende leningen: toezichtinstrumenten ontwikkelen om het aantal niet-presterende leningen te verlagen en bijstand verlenen bij de oprichting van ondernemingen voor activabeheer.
De Commissie heeft de nationale bank van Slovenië geholpen bij het ontwikkelen van twee modellen: een voor liquiditeitsbeheer en een voor renterisicobeheer van niet-gedekte deposito's om het beheer van activa en passiva door de bank te beoordelen.
Verzekeringsmaatschappijen en pensioenen
De Commissie ondersteunt toezichthouders in de hele EU bij het ontwerpen en uitvoeren van diverse onderdelen van Solvency II, de bekende regelgeving voor verzekeringsmaatschappijen. Daarbij wordt rekening gehouden met de behoeften en specifieke kenmerken van de plaatselijke verzekeringsmarkt.
De Commissie streeft ernaar bij te dragen tot een optimaal toezicht op verzekeringen en tegelijkertijd een convergente toepassing in de hele EU te waarborgen. Deze inspanningen komen de financiële stabiliteit ten goede en versterken de rol van de verzekerings- en pensioenfondsensector bij de duurzame financiering van onze economie.
VOORBEELDEN VAN ONDERSTEUNING
- Het prudentieel toezicht verbeteren op kerngebieden zoals solvabiliteit, stresstests en risicobeheer.
- Capaciteitsopbouw op het gebied van gedragstoezicht.
- Opkomende risico's aanpakken, zoals digitalisering of duurzame investeringen.
De Italiaanse verzekeringstoezichthouder vroeg ondersteuning om het toezicht op het marktgedrag verder te versterken.
Kapitaalmarkten
De kapitaalmarktenunie is een economisch beleidsinitiatief dat gericht is op het verdere ontwikkelen en integreren van de EU-kapitaalmarkten. Het doel van de kapitaalmarktenunie is de risicodeling tussen landen te bevorderen en ondernemingen en projecten in staat te stellen uiteenlopende financiering te verkrijgen, ongeacht waar zij zich in de EU bevinden. De Commissie helpt de EU-lidstaten bij het wegnemen van de belemmeringen op nationaal niveau die tussen het kapitaal van investeerders en investeringsmogelijkheden staan. De Commissie verleent technische ondersteuning in samenwerking met het directoraat-generaal financiële stabiliteit, financiële diensten en kapitaalmarktenunie.
VOORBEELDEN VAN ONDERSTEUNING
- De binnenlandse kapitaalmarkt doorlichten met een grondige analyse van de belemmeringen voor de ontwikkeling van de kapitaalmarkt.
- Meerjarige groeistrategieën voor de kapitaalmarkt ontwikkelen.
- Passende marktinfrastructuur en een marktvriendelijk overheidsbeleid ontwikkelen.
- Een fonds ter versnelling van de kapitaalmarktontwikkeling of een instrument ter ondersteuning van het aandelenkapitaal van het midden- en kleinbedrijf ontwerpen en invoeren.
- Handleidingen voor toezicht op de kapitaalmarkt ontwikkelen.
De Commissie steunt de nationale instanties om de regionale kapitaalmarkten in de Baltische staten te verbeteren door een regionaal kader voor gedekte obligaties in te voeren.
Groene financiering
De Europese Green Deal en de EU-strategie voor duurzame financiering bepalen de operationele strategieën om de Europese economie tegen 2050 klimaatneutraal te maken.
De Commissie speelt een sleutelrol bij het ondersteunen van de EU-lidstaten in het hele spectrum van hervormingsmaatregelen die nodig zijn om deze strategieën door te voeren. De uiteindelijke doelstellingen zijn het heroriënteren van kapitaalstromen naar duurzame activiteiten en het aanpakken van klimaatgerelateerde risico's waarmee de financiële sector wordt geconfronteerd.
VOORBEELDEN VAN ONDERSTEUNING
- Hulp bij het opstellen van actieplannen voor duurzame financiering om de belemmeringen voor duurzame financiering in kaart te brengen en de juiste capaciteit op te bouwen.
- De duurzaamheidstoetsing door nationale stimuleringsbanken verbeteren.
- Kaders scheppen voor groene overheidsobligaties.
- De nationale instanties ondersteunen bij de coherente uitvoering van de rapportage- en openbaarmakingsverplichtingen.
- Klimaatrisico's opnemen in het toezicht.
- Capaciteitsopbouw bieden met inbegrip van opleidingsprogramma's.
De Commissie heeft de Spaanse nationale stimuleringsbank (ICO) ondersteund bij het opzetten van een strategisch actieplan voor de rechtstreekse financiering van duurzamere (groene en sociale) activiteiten en projecten.
Insolventie en schuldsanering
De robuustheid van insolventiekaders verbeteren is een van de belangrijkste doelstellingen van de EU om de integratie van de kapitaalmarkten in de EU voort te zetten. Goed functionerende insolventiekaders zijn van essentieel belang voor de efficiënte toewijzing van kapitaal in een economie. Een solide insolventiekader is van cruciaal belang voor een goed ondernemersklimaat. Een dergelijk kader ondersteunt handel en investeringen en helpt economieën niet-presterende leningen effectief te beheren. De Commissie steunt de lidstaten van de EU bij hun inspanningen om hervormingen uit te werken en door te voeren om de doeltreffendheid en efficiëntie van hun insolventiewetgeving te waarborgen.
VOORBEELDEN VAN ONDERSTEUNING
- De insolventiewetgeving moderniseren en de nationale stelsels benchmarken met andere rechtsgebieden en internationale beste praktijken.
- Instrumenten voor vroegtijdige waarschuwing invoeren, preventieve herstructureringskaders uitwerken en het kader voor buitengerechtelijke schikkingen versterken.
- Het institutionele kader versterken, zodat de rechtbanken insolventie- en herstructureringsprocedures sneller kunnen afhandelen.
- De nationale kaders voor beroepsbeoefenaars herzien die betrokken zijn bij de insolventiepraktijk, verbeteren van de handhaving, verzamelen van gegevens en grensoverschrijdende insolventie.
De Commissie heeft de ministeries van Economische Zaken en Justitie geholpen bij het verbeteren van het kader voor preventieve herstructurering in Estland en het invoeren van een systeem van instrumenten voor vroegtijdige waarschuwing om de onnodige liquidatie van levensvatbare bedrijven te beperken.
Bestrijding van witwassen
Het witwassen van geld en de financiering van terrorisme vormen nog steeds grote risico's voor de integriteit van het financiële stelsel van de EU en de veiligheid van de EU-burgers. De vijfde antiwitwasrichtlijn vergroot de transparantie van nuttige informatie, geeft financiële inlichtingendiensten ruimere toegang tot informatie, versterkt de samenwerking tussen toezichthouders en regelt virtuele valuta en prepaidkaarten. De Commissie steunt de EU-lidstaten bij hun inspanningen om het wettelijke antiwitwaskader van de EU om te zetten en uit te voeren in overeenstemming met hun nationale behoeften.
VOORBEELDEN VAN ONDERSTEUNING
- Risico's voor marktvergunnings- en registratiesystemen beoordelen.
- Op risico’s gebaseerde benaderingen uitwerken voor de controle op het witwassen en/of het verminderen van het risico van terrorismefinanciering.
- Nationale of sectorale actieplannen voor risicobeperking voorbereiden.
- Bewustmakingsworkshops en -campagnes over witwassen en de risico's van terrorismefinanciering.
- Functionele vereisten opstellen voor ondersteunende software voor toezichthouders op het witwassen van geld.
De Commissie helpt de Roemeense autoriteiten om een beter inzicht te krijgen in de interne en externe dreigingen omtrent witwassen en de financiering van terrorisme en om hun beleid ter bestrijding van witwassen daarop af te stemmen.
Financiële geletterdheid
De kapitaalmarkten van de Europese Unie zijn nog steeds relatief onderontwikkeld en blijven gefragmenteerd in heel de EU. Financiële vorming en geletterdheid dragen bij tot de ontwikkeling en verdieping van de kapitaalmarktenunie. Dat is onontbeerlijk voor een betere bescherming van de consument. De Europese Commissie en internationale organisaties moedigen de ontwikkeling van financiële geletterdheid en financiële vorming in de lidstaten van de EU sterk aan.
De Commissie helpt de nationale overheden bij het stellen van een diagnose van het niveau van financiële basiskennis onder de doelgroepen van de bevolking en bij het vaststellen en aanpakken van de behoeften die uit deze diagnoses naar voren komen. De Commissie steunt de EU-lidstaten ook bij het opzetten van speciale programma's om de financiële kennis en vorming te verbeteren.
VOORBEELDEN VAN ONDERSTEUNING
- Nationale strategieën ontwikkelen ter versterking van de financiële geletterdheid, ter bevordering van verantwoordelijk financieel gedrag en ter vergroting van de financiële weerbaarheid.
- Strategieën uitvoeren voor financiële geletterdheid door specifieke educatie- en/of communicatiemiddelen te ontwikkelen.
Uit recente studies blijkt een tekort aan financiële kennis in de Oostenrijkse bevolking bij het nemen van financiële beslissingen.
Crisisbeheer
De financiële crisis heeft aangetoond dat sommige delen van de financiële sector niet voldoende gereguleerd waren en dat de toezichthouders niet beschikten over adequate
instrumenten om falende instellingen aan te pakken. Om de grensoverschrijdende coördinatie te verbeteren en de toekomstige afhankelijkheid van overheidsgeld te verminderen, heeft de richtlijn betreffende herstel en afwikkeling van banken het Europese kader voor het beheer van faillissementen van financiële instellingen volledig hervormd. De Commissie steunt de EU-lidstaten bij het opzetten en uitvoeren van hervormingen om de effectiviteit en efficiëntie van de nationale herstel- en afwikkelingskaders voor financiële instellingen te waarborgen.
VOORBEELDEN VAN ONDERSTEUNING
- Handleidingen ontwikkelen voor crisisbeheersing waarmee afwikkelingsautoriteiten stap voor stap richtsnoeren krijgen voor het gebruik van afwikkelingsinstrumenten op nationaal niveau en/of in een grensoverschrijdende context.
- Crisissimulatie-oefeningen organiseren om de operationele paraatheid van de nationale afwikkelingsautoriteiten te testen.
- Ondersteuning bij het opstellen van adequate juridische kaders voor de insolventie van banken om te zorgen voor passende instrumenten voor snelle en efficiënte procedures.
- Beleids- en juridische maatregelen opstellen voor het aanpakken van juridische en operationele zwakke punten en uitdagingen in de werking van de depositogarantiestelsels.
De Commissie heeft de nationale bank van Tsjechië, in haar rol van nationale afwikkelingsautoriteit, ondersteund bij het opstellen van een handboek voor crisisbeheersing. Dat handboek bevat gedetailleerde afwikkelingsrichtsnoeren voor financiële instellingen in Tsjechië.
Contactgegevens
Hoofd van de eenheid financiële sector en toegang tot financiering
LAURA RINALDI
Belangrijkste contactpunt voor het aanvragen van het instrument voor technische ondersteuning
REFORM-TSI
ec [dot] europa [dot] eu (REFORM-TSI[at]ec[dot]europa[dot]eu)
Verdere details over de activiteiten in verband met de financiële sector en toegang tot financiering
REFORM-FINANCIALec [dot] europa [dot] eu (REFORM-FINANCIAL[at]ec[dot]europa[dot]eu)
Meer informatie